W tym artykule pokażemy Ci, jak przejść krok po kroku przez proces walidacji pomysłu, budowy MVP (Minimum Viable Product, czyli działającej wersji produktu z ograniczonym zestawem funkcji), testowania go z użytkownikami i przygotowania produktu do pozyskania pierwszego finansowania.
Dlaczego zacząć od MVP, a nie od razu “gotowego” produktu
Nie idź “na całość”. Budowa pełnej wersji produktu z wszystkimi funkcjonalnościami od razu w pierwszym kroku to proces bardzo kosztowny i ryzykowny. Wejście na rynek z MVP daje szansę na szybszą weryfikację założeń biznesowych, zdobycie danych od użytkowników i zbudowanie produktu, który będzie realnie odpowiadać na ich potrzeby. Oszczędza zasoby zespołu i umożliwia ich efektywne wykorzystanie na dalszych etapach, pozwala także na szybką zmianę kierunku rozwoju (tzw. pivot) gdy okazuje się, że założenia dotyczące rynku docelowego są błędne.
Szybkie wejście na rynek z MVP to również szansa na wcześniejsze zaangażowanie się w rozmowę z inwestorami i skorzystanie z ich doświadczenia i zasobów – inwestorzy na etapie pre-seed i seed szukają zespołów, które potrafią udowodnić zainteresowanie rynkowe i trakcję, a nie perfekcyjnego kodu.
Jak więc działać? Iteracjami, czyli poprzez tworzenie kolejnych wersji produktu z wprowadzonymi ulepszeniami. Budowanie produktu w iteracjach minimalizuje ryzyko budowania czegoś, czego nikt nie chce.
Pro tip: buduj, testuj i iteruj zamiast budować od razu pełną wersję produktu
Krok 1: Zweryfikuj problem i rynek
Zanim zaczniesz pisać kod, zadaj sobie kilka pytań:
- Czy problem, który rozwiązujesz, jest rzeczywiście istotny dla konkretnej grupy użytkowników?
- Czy użytkownicy aktywnie szukają rozwiązania tego problemu? Czy rozwiązanie realnie i istotnie wpłynie na jakość ich życia, czy może będzie tylko „nice to have”?
- Czy rynek jest na tyle duży i rosnący, że uzasadnia to budowę produktu/startupu?
Jak to sprawdzić?
- Przeprowadź 5–10 rozmów z potencjalnymi użytkownikami: poznaj ich potrzeby, istniejące rozwiązania lub alternatywy rozwiązań i gotowość do wydania pieniędzy na potencjalne rozwiązanie.
- Zweryfikuj zainteresowanie poprzez uruchomienie prostej strony typu landing page z listą oczekujących/zainteresowanych lub przeprowadzenie krótkiej kampanii reklamowej – sprawdź, ilu potencjalnych klientów zainteresowanych produktem lub usługą będziesz w stanie zgromadzić lub jakie będzie zainteresowanie reklamą.
- Określ przybliżony potencjał rynku TAM, SAM i SOM (jeśli nie znasz tych pojęć to wyjaśniamy je tutaj) i konkurencję: kto już działa w tym obszarze i co możesz zrobić inaczej lub lepiej?
- Spróbuj oszacować możliwe przychody przy różnych założeniach dotyczących liczby klientów i możliwej ceny produktu. Czy takie wyniki uzasadniają budowę startupu?
Pro tip: Myśl szeroko: Netflix za swoją konkurencję uważa nie są tylko inne platformy streamingowe, ale wszystkich dostawców rozrywki, których użytkownicy Netfliksa mogą używać zastępczo, a za głównego konkurenta uważa… sen (który odbiera czasowo możliwość konsumpcji cyfrowych treści)
Krok 2: Zdefiniuj propozycję wartości i zakres MVP
Gdy już potwierdziłeś, że problem istnieje oraz że potencjalni użytkownicy są realnie zainteresowani Twoim rozwiązaniem, czas doprecyzować:
- Kim jest Twój early adopter, czyli pierwszy (zazwyczaj najbardziej zaangażowany) typ użytkownika?
- Jakie są kluczowe wartości, którą Twój produkt dostarczy lepiej niż inne rozwiązania?
- Które funkcje nie są niezbędne na “już” i ich wdrożenie możesz odłożyć na później? Zastosuj podział na funkcje niezbędne (must-have), funkcje, które fajnie byłoby mieć, ale nie są konieczne na tym etapie (nice-to-have) i funkcje, które spokojnie mogą pojawić się w przyszłości, żeby ustalić priorytety.
Przykład: jeśli tworzysz narzędzie SaaS dla firm, MVP może ograniczać się do funkcjonalności w postaci rejestracji użytkowników i jednej kluczowej automatyzacji, zamiast pełnego zestawu modułów.
Krok 3: Wybierz odpowiedni stack technologiczny i buduj produkt “zwinnie”
Z technologią łatwo przekombinować, a na tym etapie bardziej niż kosmiczne technologie liczy się (najlepiej kosmiczna) szybkość realizacji. Rozważ więc skorzystanie z narzędzi no-code lub low-code (np. Webflow, Bubble, Airtable, Zapier), które pozwalają zbudować MVP w ciągu kilki tygodni, a nie miesięcy.
Jeśli tworzysz kod od zera, postaw na prostą architekturę, bez nadmiernego dopieszczania.
Od samego początku zbieraj feedback i dane: dodaj podstawową analitykę (ścieżki użytkowników, współczynnik retencji, kluczowe zdarzenia).
Pro tip: Masz ograniczone zasoby, więc chcesz je dobrze wykorzystać. Twoim celem jest szybkie nauczenie się, co jest ważne i co ma sens. MVP ma pomóc w podjęciu decyzji: iść dalej, zmienić kierunek czy zakończyć projekt.
Krok 4: Wypuść produkt, zbieraj opinie, iteruj
Masz to! MVP działa – co dalej?
- Pozyskaj pierwszych użytkowników (5–20 osób). Idealnie byłoby, gdyby nie byli to tylko rodzina i znajomi, ale również prawdziwi klienci 😉
- Mierz podstawowe wskaźniki (np. retencja, zachowania użytkowników, opinie, poziom satysfakcji) oraz wskaźniki w szczególny sposób istotne dla Twojego modelu / branży.
- Dużo rozmawiaj. Pytaj użytkowników: co im się podoba, co jest niejasne, czego brakuje?
- Na podstawie danych i informacji zwrotnych wprowadzaj szybkie zmiany – usuwaj przeszkody, upraszczaj procesy, dodawaj funkcjonalności, testuj kolejne hipotezy.
Pro tip: pracuj w krótkich sprintach (np. tygodniowych, dwa razy w tygodniu). Szybkie i mniejsze ulepszenia przynoszą więcej efektów niż duże, ale rzadsze aktualizacje.
Krok 5: Kiedy i jak pozyskać pierwsze finansowanie
Gdy masz działające MVP, pierwszych użytkowników i trakcję, przychodzi moment decyzji o rundzie pre-seed. Jak pozyskać w Polsce kapitał seed i pre-seed? Bardziej szczegółowo pisaliśmy o tym w tym artykule. W skrócie:
- Model finansowy: zbuduj model prognozujący planowane wyniki startupu (m.in. rachunek zysków i strat i rachunek przepływów pieniężnych) w ujęciu miesięcznym na co najmniej 2 lata. To na podstawie tego modelu będziesz rozmawiać z inwestorami o kwocie inwestycji, przeznaczeniu środków oraz oczekiwanych efektach.
- Kwota: określ realne potrzeby swojego projektu (np. finansowanie na 12–18 miesięcy pracy i testów).
- Wycena: na wczesnym etapie wycena często ma więcej wspólnego z marzeniami niż rzeczywistością, bo opiera się na trudnym do określenia potencjale projektu, a nie na liczbach. Warto podejść do tematu realistycznie. Papier przyjmie wiele nierealistycznych scenariuszy, inwestorzy – mniej 😉
- Dobór inwestorów: szukaj funduszy i aniołów, którzy specjalizują się w finansowaniu na wczesnych etapach i mają doświadczenie w regionie CEE. Więcej o tym, jak znaleźć idealny fundusz VC dla twojego startupu pisaliśmy tutaj.
- Proces: rozpocznij rozmowy wcześniej (3–6 miesięcy przed planowaną rundą). Kontaktuj się z kilkoma funduszami równolegle, regularnie dawaj im znać o postępach w projekcie.
Ciekawe? Głębiej w ten temat wchodzimy tu. I pamiętaj: fundusz, który inwestuje w etap pre-seed zazwyczaj wie, że Twój produkt nie jest gotowy. Najważniejsze dla takiego inwestora jest to, czy Ty jesteś gotowy.
Pro tip: Nie każdy startup musi korzystać z finansowania od inwestorów. Poszukaj informacji na temat “boostrappingu” – może być to dla Ciebie bardziej odpowiednia ścieżka rozwoju.
Krok 6: Zbuduj historię i wskaźniki, które zainteresują inwestorów
W miarę kolejnych iteracji produkt powoli zbliża się do ostatecznego kształtu. W tym momencie warto zacząć już przygotowywać się do rozmów z inwestorami. Dla inwestorów na etapie pre-seed i seed liczy się:
- Zespół: kim jesteście, jakie macie doświadczenie i dlaczego właśnie to Wy jesteście TYM zespołem, który będzie potrafił rozwiązać ten problem.
- Trakcja: nawet wczesne dane o użytkownikach, zapytaniach, ich przyroście czy powracalności pokazują potencjał – Ty musisz pokazać te dane.
- Przemyślany model biznesowy: jak planujecie zarabiać i jak rosnąć, unit economics (Nie wiesz co to? Sprawdź tutaj).
- Roadmapa: jakie funkcjonalności będziecie wdrażać i w jakiej kolejności? Jakie kamienie milowe osiągniecie w ciągu 12–18 miesięcy? Na co przeznaczycie pozyskane środki?
Pro tip: Przygotuj krótki one-pager oraz pitch deck (10–16 slajdów) z kluczowymi elementami: problem, rozwiązanie, rynek, trakcja, model, zespół i potrzeby finansowe. Więcej na temat tego, co może, a co powinno znaleźć się w decku inwestorskim znajdziesz tutaj.
MVP – i co dalej?
Przejście od pomysłu do MVP to moment, który oddziela marzycieli od budowniczych. Kolejny checkpoint? Wejście na rynek, pozyskiwanie dalszych użytkowników i skalowanie biznesu. Przyjrzymy się temu etapowi w kolejnych postach. Stay tuned.