Czym jest fundusz venture capital?
Fundusz venture capital (“VC”) to instytucja inwestująca w młode, innowacyjne firmy o wysokim potencjale wzrostu. VC zapewniają nie tylko kapitał, ale także wsparcie strategiczne, licząc na znaczący zwrot z inwestycji w perspektywie kilku-kilkunastu lat.
Fundusze VC często specjalizują się w konkretnych branżach lub etapach rozwoju startupów. Najczęściej decydują się na inwestycje w spółki na etapach:
- Pre-seed: początkowy okres rozwoju startupu, zazwyczaj obejmuje czas do momentu przekształcenia pomysłu w MVP (minimum viable product – pierwsza działająca wersja produktu, którą można udostępnić zewnętrznym klientom) i ustalenia podstawowego modelu biznesowego.
- Seed: etap obejmujący dalszy rozwój produktu, organizacji i zespołu.
- Seria A: skalowanie operacji, wejście na nowe rynki i udoskonalenie oferty produktowej
- Serie B, C i dalsze: dalsze skalowanie i ekspansja.
Udział funduszu w spółce realizowany jest zazwyczaj poprzez objęcie akcji lub udziałów – inwestor staje się więc jej współwłaścicielem. Zazwyczaj jego przedstawiciel otrzymuje też miejsce w radzie nadzorczej spółki.
Wielkość możliwej inwestycji funduszu zdeterminowana jest przez ticket inwestycyjny, czyli poziom kapitału przeznaczanego na pojedynczą inwestycję, zapisany w strategii inwestycyjnej każdego funduszu.
Coraz więcej funduszy oferuje tzw. smart money, czyli wsparcie wykraczające poza sam kapitał finansowy. Obejmuje ono dzielenie się doświadczeniem branżowym i wiedzą, które pomagają startupom unikać typowych błędów i podejmować trafne decyzje strategiczne. VC udostępniają rozległą sieć kontaktów biznesowych, ułatwiając nawiązywanie kluczowych partnerstw i pozyskiwanie klientów. Oferują też doradztwo operacyjne w obszarach takich jak zarządzanie, marketing czy rozwój produktu. Inwestycja od renomowanego VC zwiększa też często wiarygodność startupu, co może być kluczowe dla jego dalszego rozwoju i sukcesu rynkowego.
Pozyskanie finansowania od VC wymaga starannego przygotowania, a sama decyzja inwestora poprzedzona jest dokładną analizą startupu pod kątem m.in. finansowym, modelu biznesowego, zespołu założycielskiego, potencjału rynkowego, innowacyjności i aspektów prawnych (patrz niżej).
Czy finansowanie VC to dobra droga dla twojego startupu?
Nagłówki gazet mówiące o wielomilionowych rundach pozyskanych przez startupy od inwestorów VC rozpalają twoją wyobraźnię? Naszą też, ale to nie znaczy, że dla każdego projektu zawsze będzie to optymalna ścieżka rozwoju. Źródeł pozyskania finansowania jest wiele i warto zastanowić się, które z nich może być dla ciebie optymalne.
Alternatywne źródła finansowania dla startupów
Z jakich źródeł finansowania możesz skorzystać jako founder startupu?
| Źródła finansowania | Dla kogo? |
| Crowdfunding | Najlepsze dla produktów lub pomysłów we wczesnej fazie, które mają silny aspekt konsumencki i potrzebują walidacji. |
| Aniołowie biznesu | Odpowiednie dla startupów ze zwalidowanym pomysłem i wczesną trakcją, potrzebujących funduszy na dalszy rozwój. |
| Granty i konkursy | Przydatne na każdym wczesnym etapie, możliwe do pozyskania w szczególności przez founderów projektów innowacyjnych lub społecznie istotnych. |
| Inkubatory i akceleratory | Odpowiednie dla startupów, które mogą już wykazać znaczącą trakcję, ze skalowalnym modelem biznesowym. |
| Korporacyjny Venture Capital (CVC) | Najlepsze dla startupów na wczesnym etapie, które realizują celezgodne ze strategiami korporacyjnymi dużych przedsiębiorstw. |
| Kredyty bankowe | Odpowiednie dla startupów z odpowiednią historią finansową lub dysponujących odpowiednim zabezpieczeniem, choć rzadkie na bardzo wczesnych etapach. |
| Venture Building | Idealne dla założycieli z pomysłami na rozwiązania technologiczne, potrzebujących kompleksowego wsparcia w budowaniu i skalowaniu. |
| Bootstrapping | Odpowiednie dla wczesnych etapów, gdzie założyciele reinwestują przychody w rozwój biznesu, zachowując pełną kontrolę i własność. |
Finansowanie od funduszu VC jest więc jedną z wielu możliwych dróg rozwoju dla twojego projektu, ale nie zawsze musi być tą optymalną.
Jak zwiększyć szanse na pozyskanie finansowania VC?
Statystycznie, mniej niż 1% startupów poszukujących finansowania faktycznie je otrzymuje. Co sprawia, że projekt znajdzie się w tym gronie? Przyjrzyjmy się temu, na co przede wszystkim zwracają uwagę inwestorzy:
- Innowacyjność i skalowalność biznesu:
– Unikalne rozwiązania problemów rynkowych
– Tworzenie nowych kategorii produktów lub usług
– Preferencja dla skalowalnych rozwiązań wykorzystujących innowacyjne technologie - Wielkość rynku docelowego:
– Duży potencjalny rynek
– Możliwość globalnej ekspansji lub znaczącego udziału w rynku lokalnym - Etap rozwoju produktu:
– Produkt lub usługa jest w fazie MVP
– Produkt lub usługa przeszła wstępną walidację rynkową
– Pierwsze sygnały trakcji (czyli wzrost wskaźników pokazujących, że startup w powtarzalny sposób zdobywa i utrzymuje klientów) - Zespół założycielski:
– Doświadczeni, wzajemnie uzupełniający się członkowie zespołu
– Umiejętności przywódcze i adaptacyjność
– Jasna wizja rozwoju firmy i zrozumienie rynku - Model biznesowy:
– Oferujący perspektywę szybkiego wzrostu przychodów przy będących pod kontrolą kosztach skalowania
– Wielu inwestorów deklaruje szczególne zainteresowanie projektami opartymi o modele subskrypcyjne (SaaS) lub platformy marketplace - Potencjał wyjścia z inwestycji (exit):
– Przewidywana atrakcyjność dla potencjalnych nabywców w perspektywie 5-7 lat
– Alternatywnie potencjał do wejścia na giełdę (IPO)
– Działalność w sektorze atrakcyjnym dla nabywców lub inwestorów giełdowych
Więcej o tym, czego poszukują inwestorzy w startupach i jak przekonać do siebie wymarzony fundusz pisaliśmy we wcześniejszych artykułach (tutaj i tutaj).
Jak znaleźć i wybrać odpowiedni fundusz VC?
Zacznij od identyfikacji funduszy, które inwestują w projekty z twojej branży i znajdujące się na takim etapie rozwoju. Możesz skorzystać z dostępnych online baz danych, takich jak Crunchbase, PitchBook i AngelList.
Warto skorzystać również z poleceń i rekomendacji społeczności startupowej, przede wszystkim pochodzących od startupów z podobnej branży lub operujących w podobnym modelu biznesowym, co twój projekt.
Kryteria oceny funduszy VC
Wybierając fundusze, z którymi chcemy rozmawiać warto sprawdzić:
- Jak długo fundusz działa na rynku?
- Ile inwestycji zrealizował do tej pory?
- W jakie branże, sektory i modele biznesowe najczęściej inwestuje?
- Czy ma doświadczenie w inwestowaniu w startupy na podobnym etapie rozwoju co nasz?
- Jakie są największe sukcesy funduszu i jego spółek portfelowych? Czy założycielom spółek udało się wyskalować projekt do poziomu krajowego lub międzynarodowego sukcesu? Czy któryś z nich doszedł do udanego exitu, np. poprzez przejęcie przez dużego inwestora branżowego?
- Jakie jest doświadczenie kluczowych osób zarządzających funduszem?
- Czy fundusz ma doświadczenie w przeprowadzaniu kolejnych rund finansowania? Z jakimi innymi funduszami dotychczas współpracował na etapie kolejnych rund?
- Czy ma doświadczenie w międzynarodowej ekspansji startupów?
- Jakie jest podejście funduszu do wyjść z inwestycji (exitów)? Jakie ma doświadczenia w tym zakresie?
- Czy fundusz oferuje swoim spółkom portfelowym tzw. smart money (czyli dodatkowe wsparcie o charakterze niefinansowym)?
- Jakie są opinie innych startupów, które współpracowały z tym funduszem?
- Czy fundusz ma możliwość uczestnictwa w kolejnych rundach inwestycyjnych startupu?
- Czy nasz startup spełnia kryteria inwestycyjne funduszu (zwłaszcza co do fazy rozwoju, geografii, ticketu inwestycyjnego)?
Odpowiedź na te pytania pozwoli nam lepiej ocenić doświadczenie, potencjał i kompatybilność funduszu VC z naszym projektem i wizją na jego rozwój.
Jak nawiązać pierwszy kontakt z inwestorem VC?
Większość inwestorów preferuje kontakt mailowy na oficjalny adres funduszu. Niektórzy akceptują wiadomości na LinkedIn, ale może to być mniej skuteczne ze względu na dużą ilość otrzymywanych przez nich wiadomości.
W pierwszym kontakcie pamiętaj o tym, by być zwięzłym: wiadomość powinna być krótka i konkretna. Nie zapomnij także załączyć prezentacji inwestorskiej (ang. pitch deck) – to najważniejszy materiał dla inwestora. O tym, jak skomponować dobry pitch deck pisaliśmy w tym artykule. Jeśli to możliwe, poproś o wprowadzenie do funduszu przez wspólnego znajomego. Takie “intro” z reguły ułatwia pierwszą rozmowę i uzyskanie pierwszego spotkania.
Odrób swoja pracę domową i zbadaj fundusz, z którym nawiązujesz kontakt. Poznaj specjalizację i preferencje inwestycyjne organizacji i dopasuj swoją wiadomość do specyfiki danego funduszu.
Nie zapomnij o follow-upie: daj inwestorom czas na odpowiedź, ale w przypadku braku reakcji nie bój się przypomnieć z prośbą o odpowiedź po kilku dniach.
Pamiętaj, że nawiązanie pierwszego kontaktu to dopiero początek procesu. Bądź przygotowany na kolejne etapy, takie jak spotkania, prezentacje i due diligence. Profesjonalne podejście od samego początku zwiększy twoje szanse na pozyskanie finansowania VC.
Fundraisingowy happy end?
Znalezienie idealnego inwestora VC dla twojego startupu to proces wymagający starannego przygotowania, badania rynku i strategicznego podejścia. Pamiętaj, że relacja z funduszem VC to długoterminowe partnerstwo, które może znacząco wpłynąć na przyszłość twojej firmy. Kluczem do sukcesu jest nie tylko pozyskanie kapitału, ale znalezienie inwestora, który wniesie wartość dodaną poprzez swoje doświadczenie, kontakty i strategiczne wsparcie. Bądź przygotowany na długi proces, ale nie zniechęcaj się – odpowiedni poziom dopasowania między twoim startupem a funduszem VC może być katalizatorem spektakularnego wzrostu i sukcesu rynkowego. Pamiętaj, że każda interakcja z potencjalnym inwestorem to okazja do nauki i rozwoju, nawet jeśli nie zakończy się inwestycją.
***
Podoba Ci się ten artykuł? Zaobserwuj nasz profil na LinkedIn po więcej!
Szukasz finansowania? Chcesz porozmawiać na inny temat? Napisz do nas.